Μικροσκοπικά ένζυμα θα μπορούσαν να επιτρέψουν την φιλική προς το περιβάλλον ανακύκλωση πλαστικών. Μπορεί όμως να βοηθήσουν με τις τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων που δημιουργούμε;
Mέσα στο χώμα μπροστά από ένα εργοστάσιο πλαστικών, ο ερευνητής Ούβε Μπόρνσοϊερ έκανε μια πρωτοποριακή ανακάλυψη. Ο καθηγητής από το Πανεπιστήμιο του Γκράιφσβαλντ και η ομάδα του ανακάλυψαν ότι τα βακτήρια που βρέθηκαν εκεί φέρουν ορισμένα ένζυμα που μπορούν να αποσυνθέσουν την πολυουρεθάνη – την ουσία που χρησιμοποιείται στην κατασκευή αφρού, αθλητικών παπουτσιών, στρωμάτων και μονωτικών υλικών.
Κάθε χρόνο 16 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών πολυουρεθάνης καταλήγουν στα σκουπίδια. Τα δύο τρίτα εξ αυτών καταλήγουν ειδικότερα σε χωματερές ή αποτεφρωτήρες. Ό,τι ανακυκλώνεται τεμαχίζεται και μεταποιείται σε άλλα προϊόντα.
Ο Μπόρνσοϊερ είναι πεπεισμένος ότι τα ένζυμά του θα μπορούσαν να ανοίξουν νέους δρόμους στην ανακύκλωση πλαστικού. Καταφέρνουν να διασπάσουν τις πολυμερείς ενώσεις στα βασικά τους στοιχεία πολύ γρήγορα. «Βάλαμε ένα κομμάτι πολυουρεθάνης μαζί με τα ένζυμα στο εργαστήριο. Αποσυντέθηκε πλήρως μετά από δύο ημέρες», αναφέρει ο Μπόρνσοϊερ.
«Είμαι πολύ σίγουρος ότι με τις μεθόδους που αναπτύσσονται επί του παρόντος στο δικό μας ερευνητικό πεδίο, σύντομα θα υπάρξουν ένζυμα που θα μπορούν να το κάνουν σε λίγες ώρες». Εάν τα πολυμερή πλαστικά όπως η πολυουρεθάνη μπορούν να ανακυκλωθούν χρησιμοποιώντας αντίστοιχες βιοκαταλυτικές μεθόδους, θα μπορούσε να βελτιωθεί σημαντικά η ποιότητα των πλαστικών σε σύγκριση με τη μηχανική ανακύκλωση. Ταυτόχρονα πρόκειται για μια πιο αποτελεσματική, φιλική προς το περιβάλλον και λιγότερο ενεργοβόρα βιοχημική διεργασία.
Μικροσκοπικά ένζυμα μπορούν να διασπάσουν πλαστικά μπουκάλια
Τα ένζυμα αποτελούνται από πολύπλοκα μόρια πρωτεΐνης που επιταχύνουν τις βιοχημικές αντιδράσεις. «Ενώνουν τα πράγματα ή τα διασπούν», σημειώνει ο ερευνητής ενζύμων Σέζαρ Ραμίρες-Σαρμιέντο, αναπληρωτής καθηγητής στο Ινστιτούτο Βιολογίας και Ιατρικής Μηχανικής στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Χιλής.
Αλλά το βουνό πλαστικών απορριμμάτων που θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν μέσω βιοκατάλυσης, συνεχίζει να αυξάνεται σταθερά. Εάν παρήχθησαν 460 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών με βάση το πετρέλαιο παγκοσμίως το 2019, η παραγωγή θα μπορούσε να ξεπεράσει το ένα δισεκατομμύριο τόνους ετησίως μέχρι το 2060. Προς το παρόν μόνο περίπου το 9% ανακυκλώνεται με συμβατικές, ενεργοβόρες μεθόδους. Υπήρξε ήδη μικρή επιτυχία στη χρήση του λεγόμενου ενζύμου PETase για το PET (τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο), το οποίο χρησιμοποιείται συχνά στην παραγωγή φιαλών, ενδυμάτων και συσκευασιών.
Η γαλλική εταιρεία Carbios, η οποία χρηματοδοτείται εν μέρει από κολοσσούς όπως η Nestlé και η PepsiCo αλλά και εταιρείες ένδυσης και καλλυντικών όπως η Patagonia, η Puma και η L’ Oreal, διαθέτει εργοστάσιο στην περιοχή Κλερμόν-Φεράν της κεντρικής Γαλλίας. Σύμφωνα με την εταιρεία, δύο τόνοι PET μπορούν να χωριστούν σε δέκα ώρες με τη βοήθεια γενετικά τροποποιημένων ενζύμων.
Εκεί, τα απόβλητα PET μεταποιούνται σε σφαιρίδια, τα οποία διασπώνται από τα ένζυμα PETase σε μικρά μόρια, τα λεγόμενα μονομερή. Τα μονομερή μπορούν στη συνέχεια να επαναχρησιμοποιηθούν για την παραγωγή 100% ανακυκλωμένων προϊόντων PET. Σύμφωνα με την εταιρεία, αυτό επιτρέπει μια σχεδόν απεριόριστη παραγωγή νέου PET. Τα μίνι-μόρια μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή εντελώς διαφορετικών προϊόντων, όπως φαρμακευτικών προϊόντων. Σε αυτή τη διαδικασία τα απόβλητα υλικά και τα ένζυμα καίγονται ταυτόχρονα. Η εταιρεία κατασκευάζει στο μεταξύ μια νέα μονάδα δυναμικότητας 50.000 τόνων ετησίως, που θα ισοδυναμούσε με δύο δισεκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια. Έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε λειτουργία το 2025.
Σκεπτικισμός από περιβαλλοντικές οργανώσεις
Ομάδες ερευνητών σε όλο τον κόσμο εργάζονται για να βρουν περισσότερα νέα ένζυμα που θα διασπούν το PET πιο αποτελεσματικά και γρήγορα, υπό διαφορετικές συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης. Ο Ραμίρες-Σαρμιέντο έψαξε μέχρι και στην Ανταρκτική για νέα ένζυμα που θα μπορούν να λειτουργήσουν σε χαμηλές θερμοκρασίες.
Όμως περιβαλλοντικές ομάδες αμφιβάλλουν ότι οι νέες τεχνολογίες ενζύμων για τη διάσπαση του πλαστικού θα κάνουν τη μεγάλη διαφορά. «Η χρήση ενζύμων δεν θα λύσει το πρόβλημα των πλαστικών. Δεν θα μπορείτε να επεξεργαστείτε τις τεράστιες ποσότητες πλαστικού που κατακλύζουν την αγορά κάθε χρόνο», δήλωσε η Γιούντιτ Ενκ, επικεφαλής της οργάνωσης Beyond Plastics.«Η μόνη πραγματική λύση στο πρόβλημα της ρύπανσης από πλαστικό είναι να παράγουμε λιγότερο πλαστικό».
Τα «cookies» είναι μικρά αρχεία με πληροφορίες που o εξυπηρετητής ιστού αποθηκεύει στον υπολογιστή ενός χρήστη, ώστε κάθε φορά που ο χρήστης συνδέεται στην ιστοσελίδα, η τελευταία να ανακτά τις εν λόγω πληροφορίες και να προσφέρει στο χρήστη σχετικές με αυτές υπηρεσίες.
Τα cookies αποθηκεύονται στον υπολογιστή των χρηστών, οι οποίοι μπορούν να ελέγχουν πλήρως την εφαρμογή τους. Οι χρήστες μπορούν να απενεργοποιούν ή να περιορίζουν τα cookies τροποποιώντας τις ρυθμίσεις του φυλλομετρητή τους. Η συγκεκριμένη διαδικασία μπορεί να πραγματοποιείται και αυτοματοποιημένα. Εντούτοις, επισημαίνουμε πως η άρνηση της χρήσης cookies ενδέχεται να περιορίσει την απόδοση και τη λειτουργικότητα του Ιστοτόπου μας.
Τα απαραίτητα cookies είναι απολύτως απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του ιστότοπου. Αυτά τα cookie διασφαλίζουν τις βασικές λειτουργίες και τα χαρακτηριστικά ασφαλείας του ιστότοπου, ανώνυμα.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Τα λειτουργικά cookies βοηθούν στην εκτέλεση ορισμένων λειτουργιών όπως η κοινή χρήση του περιεχομένου του ιστότοπου σε πλατφόρμες κοινωνικών μέσων, η συλλογή σχολίων και άλλων λειτουργιών τρίτων.
Τα cookies απόδοσης χρησιμοποιούνται για την κατανόηση και την ανάλυση των βασικών δεικτών απόδοσης του ιστότοπου που βοηθούν στην παροχή μιας καλύτερης εμπειρίας χρήστη για τους επισκέπτες.
Χρησιμοποιούνται για να κατανοήσουν πώς αλληλεπιδρούν οι επισκέπτες με τον ιστότοπο. Αυτά τα cookies βοηθούν στην παροχή πληροφοριών σχετικά με τις μετρήσεις, τον αριθμό των επισκεπτών, το ποσοστό εγκατάλειψης, την πηγή επισκεψιμότητας κ.λπ.